Το Κοινωνικό Εισόδημα Αλληλεγγύης (ΚΕΑ) είναι ένα πρόγραμμα κοινωνικής αλληλεγγύης που απευθύνεται σε νοικοκυριά που διαβιούν σε συνθήκες ακραίας φτώχειας και έχει ως στόχο να διασφαλίσει ότι όλοι οι πολίτες της χώρας θα έχουν στη διάθεσή τους ένα εγγυημένο ποσό για την ικανοποίηση των βασικών τους αναγκών. Στοχεύει δηλαδή να δημιουργήσει ένα δίχτυ ασφαλείας, ώστε να μετριάσει τις επιπτώσεις της οικονομικής κρίσης στην καθημερινότητα των πολιτών.

Το ΚΕΑ αποτελεί στην ουσία μια σύμβαση μεταξύ του Κράτους και του πολίτη, επομένως αντανακλά μια πιο ενεργή προσέγγιση της κοινωνικής πρόνοιας. Με αυτό ως δεδομένο, πέραν της εισοδηματικής ενίσχυσης, το ΚΕΑ διασυνδέει τους δικαιούχους με συμπληρωματικές κοινωνικές υπηρεσίες, παροχές και αγαθά. Ενδεικτικά αναφέρονται:

• Παραπομπή και ένταξη σε δομές και υπηρεσίες κοινωνικής φροντίδας και υποστήριξης.
• Ένταξη σε προγράμματα και κοινωνικές δομές για την αντιμετώπιση της φτώχειας.
• Ένταξη σε προγράμματα που υλοποιούνται στο πλαίσιο του Ταμείου Ευρωπαϊκής Βοήθειας προς τους Άπορους.
• Κοινωνικό τιμολόγιο παρόχων ηλεκτρικής ενέργειας κτλ.

Επιπλέον, προωθεί τους δικαιούχους σε δράσεις που στοχεύουν στην ένταξη ή επανένταξή τους στην αγορά εργασίας. Oι δράσεις αυτές μπορεί να περιλαμβάνουν, μεταξύ άλλων:

• Την κάλυψη προτεινόμενης θέσης εργασίας.
• Τη συμμετοχή σε προγράμματα κοινωφελούς εργασίας.
• Τη συμμετοχή σε προγράμματα επαγγελματικής κατάρτισης.
• Τη συμμετοχή σε προγράμματα απόκτησης επαγγελματικής εμπειρίας.
• Την ένταξη ή την επιστροφή στο εκπαιδευτικό σύστημα και στα σχολεία δεύτερης ευκαιρίας.

Η πρώτη φάση του ΚΕΑ υλοποιήθηκε από τις 14 Ιουλίου 2016 έως την 31^η Δεκεμβρίου 2016 σε 30 Δήμους της χώρας. Κατά το διάστημα αυτό εγκρίθηκαν περίπου 48.000 αιτήσεις, που αντιστοιχούν σε 121.500 δικαιούχους και το συνολικό κόστος του προγράμματος ανήλθε σε 487.970.000 ευρώ.

Το πρόγραμμα είχε σημαντικά πρωτοποριακά χαρακτηριστικά που το διαφοροποίησαν από κάθε άλλο πρόγραμμα κοινωνικής προστασίας που έχει εφαρμοστεί μέχρι σήμερα στην Ελλάδα.

Ενδεικτικά αναφέρονται:

Α) Ο έλεγχος των εισοδημάτων και της περιουσίας των αιτούντων αφορά το τελευταίο 6μηνο, στόχο δηλαδή αποτελεί η αντιμετώπιση της τρέχουσας ανάγκης των πολιτών. Εν αντιθέσει, όλα τα προηγούμενα προγράμματα έλεγχαν τα εισοδήματα και την περιουσία στη βάση της τελευταίας δήλωσης φορολογίας εισοδήματος, καθιστώντας με αυτό τον τρόπο την παροχή βοήθειας δυνητικά ανεπίκαιρη και ετεροχρονισμένη.

Β) Ο αιτών, αμέσως μόλις υποβάλει την αίτησή του μπορεί να λάβει αυτόματα την απόφαση ένταξης στο πρόγραμμα. Αντίθετα μέχρι σήμερα, μεσολαβούσε συνήθως σημαντικό χρονικό διάστημα ανάμεσα στην υποβολή της αίτησης και την έκδοση της οριστικής απόφασης, διάστημα το οποίο θα μπορούσε να αποβεί κρίσιμο για την περαιτέρω επιδείνωση της οικονομικής κατάστασης των πολιτών.

Γ) Για πρώτη φορά σε πρόγραμμα κοινωνικής προστασίας, υπήρχε η δυνατότητα ηλεκτρονικής διασύνδεσης και αυτόματη διασταύρωση των στοιχείων των αιτούντων με όλες τις διαθέσιμες βάσεις δεδομένων, δυνατότητα η οποία περιόρισε κατά πολύ το γραφειοκρατικό και διοικητικό φόρτο των διαδικασιών του προγράμματος.

Δ) Τέλος, η ηλεκτρονική πλατφόρμα του ΚΕΑ ήταν εξαιρετικά εύχρηστη και φιλική για τους πολίτες και θεωρήθηκε από διεθνείς εμπειρογνώμονες ως «εξαγώγιμο προϊόν».

Αναφορικά με τις μελλοντικές προοπτικές και προκλήσεις για την εξέλιξη του προγράμματος:

• Από την Τετάρτη, 1^η Φεβρουαρίου 2017, το πρόγραμμα υλοποιείται  σε όλη τη χώρα.
• Ο αριθμός των δικαιούχων αναμένεται να ανέλθει σε 650.000 (250.000 νοικοκυριά)
• Το αναμενόμενο κόστος για την υλοποίηση του ΚΕΑ έχει προϋπολογιστεί σε 760.000.000 ευρώ.